Ngày nay, người ta ăn nước mắm ngày càng nhiều. Nhưng thật sự hiểu về nước mắm lại chẳng bao nhiêu. Loại gia vị này không chỉ có giá trị về ẩm thực mà còn là kết tinh của một nền văn hóa Việt từ xưa. Để lưu trữ những giá trị vô hình của nước mắm, những bảo tàng về nước mắm. Làng chài đã lần lượt được dựng lên. Điển hình trong số đó là Làng Chài Xưa tại Phan Thiết.
Tháp chàm Chăm Pa tại bảo tàng Làng Chài Xưa
Liệu những giá trị lịch sử từ bảo tàng nước mắm có còn được giới trẻ hiện nay mặn mà? Với những giá trị truyền thống, lịch sử dần bị lãng quên. Và có khi còn chẳng thể nhớ nổi về những điển tích, cái tên ông cha ngày xưa nữa! Cuộc sống ngày càng hiện tại lại càng khiến con người ta dần lười đi tìm hiểu và bộc phát tính tò mò khám phá. Làng Chài xưa được hi vọng là sẽ củng cố thêm nhiều kiến thức. Về văn hóa xã hội, về lịch sử, về truyền thống cho người trẻ. Trong bảo tàng, bạn có thể thấy được một chặng đường dài đầy gian khổ của quá khứ về nước mắm tĩn. Làng chài cũng ghi dấu cả sự hào hùng cho một vùng đất mang tên Phan Thiết từ xưa cho đến tận bây giờ.
Tại sao lại là bảo tàng nước mắm?
Có thể thoạt đầu, việc lập ra một bảo tàng để gìn giữ giá trị nước mắm nghe khá vô bổ với nhiều người. Thực tế, trên thế giới không chỉ có các loại bảo tàng khác nhau. Như bảo tàng di tích, bảo tàng thiên nhiên, bảo tàng chiến tranh, bảo tàng các dân tộc… Dân tộc ở các nước ngoài cũng có cho mình nhiều loại bảo tàng thú vị khác nhau. Điển hình phải kể đến là bảo tàng mì ăn liền. Đến bảo tàng dưới nước, hay thậm chí bảo tàng thất tình… Mỗi một bảo tàng đều có những câu chuyện riêng của chính nó. Miễn nó thu hút các khách du lịch tới tham quan và truyền bá những giá trị tích cực là được.
Chính vì thế, tại sao chúng ta không xây dựng những bảo tàng riêng cho nước mắm? Rõ ràng người Việt tự hào về nước mắm mà? Vì suy nghĩ đó mà bảo tàng Làng Chài Xưa được hình thành. Dù lý do thành lập bảo tàng rất chính đáng. Cái tên Bảo tàng nước mắm Làng Chài Xưa vẫn luôn gây được sự chú ý và tò mò với tất cả những ai đến với Phan Thiết.
Ý tưởng được xuất phát từ chính người sáng lập ra nó – anh Trần Ngọc Dũng. Với lý tưởng muốn bảo vệ được những giá trị của nước mắm đang ngày càng bị mai một dần. Anh luôn trăn trở nên làm thế nào để gìn giữ. Phát huy cũng như cho được càng nhiều người, nhiều bạn trẻ. Anh muốn họ được chứng kiến, chiêm ngưỡng, học hỏi được cái giá trị văn hóa lâu đời này mà vốn dĩ rất đặc thù Việt Nam.
Tại sao lại là Phan Thiết? – Đi Tìm Giá Trị Cội Nguồn Bên Trong Mình
Như các bạn cũng đã biết, có rất nhiều vùng ven biển Việt Nam sản xuất nước mắm ngon. Bên cạnh Phan Thiết, Phú Quốc và Nha Trang cũng rất nổi tiếng và tự hào về nước mắm an toàn, chất lượng của họ.
Lí do là bởi làng nghề làm nước mắm tại Phan Thiết đã có lịch sử hình thành từ 300 năm trước. Nhiều bằng chứng cho thấy đây là cái nôi của nước mắm Việt. 300 năm quả là một con số không hề ngắn. Nó gắn liền với đó là cả một hành trình dài để hình thành, phát triển, hưng thịnh và gìn giữ.
Chính vì lẽ đó, Phan Thiết rất xứng đáng để được chọn là nơi lập bảo tàng làng chài. Đây là lựa chọn sáng suốt nhất để tôn vinh những con người được gọi là tổ nghề. Phan Thiết, địa điểm ra đời những giá trị cội nguồn là hoàn toàn xứng đáng và cần được vinh danh, cần được nhiều người biết đến hơn nữa.
Bạn đã hiểu tại sao bảo tàng nước mắm Làng Chài Xưa được ra đời và lý do nó nằm ở Phan Thiết rồi đúng không? Vậy trong bảo tàng thật sự có những gì thú vị? Cùng chờ đến phần thứ 2 của bài viết nhé!