Cảnh quan thiên nhiên ở đảo ngọc vốn hút khách du lịch bởi nhiều cảnh đẹp trên rừng và dưới biển. Tuy nhiên, không chỉ bởi rừng vàng biển bạc, Phú Quốc còn hút khách bằng những giá trị truyền thống của dân tộc. Đó chính là nghề làm mắm và những nhà thùng nước mắm Phú Quốc nhất nhì đất nước.
Nước mắm Phú Quốc và những đặc trưng
Nước mắm ra đời và có mặt trong đời sống nhân dân trên đảo Phú Quốc đã gần 200 năm. Khoảng thời gian này, nước mắm Việt đã được người Việt biết đến (thế kỷ XIX). Lúc này nước mắm Việt Nam còn được sản xuất và cung cấp cho hai nước bạn Thái Lan và Campuchia. Tuy nhiên, đến 1950, nước mắm nơi đây mới chính thức được nổi danh. Giai đoạn hưng thịnh nhất của nước mắm Phú Quốc là 1965 – 1975.
Nước mắm nơi đây cũng đã trải qua nhiều thăng trầm bên dòng lịch sử dân tộc.
Sau ngày giải phóng thống nhất đất nước, trong giai đoạn 1975 – 1986 thời kỳ bao cấp, ngành sản xuất ở Phú Quốc suy yếu dần. Nhiều cơ sở đóng cửa hoặc chuyển nghề. Tuy nhiên, khi nền kinh tế chuyển hướng sang hội nhập, danh tiếng nước mắm tại đảo ngọc đã dần khôi phục. Cứ thế, nước mắm Phú Quốc phát triển trên trị trường cho đến ngày nay.
Tuy nhiên, có một điều khá tiếc nuối khi nói đến giai đoạn hưng thịnh của nước mắm Phú Quốc. Đó là trước 1945, đã có gần 100 nhà thùng làm nước mắm tại đảo ngọc. Những nhà thùng này chủ yếu tập trung ở Dương Ðông và Cửa Cạn. Trong thời gian chiến tranh, các nhà thùng ở Cửa Cạn bị tàn phá. Hệ thống nhà thùng được dời dần qua Dương Ðông và An Thới như hiện nay.
Hệ thống nhà thùng đóng vai trò không thể thiếu với nước mắm Phú Quốc
Để cho ra một thứ nước mắm ngon, người ta hay nhắc đến cá tươi, muối sạch và thợ mắm lành nghề. Họ quên mất một điều quan trọng không kém để làm nên từng giọt nước mắm đậm hồn Việt. Đó chính là hệ thống nhà thùng để ủ chượp nước mắm.
Thùng ủ chượp mắm phải được thiết kế theo tiêu chuẩn rõ ràng. Nguyên liệu làm thùng thường là loại gỗ đặc biệt từ gỗ bời lời hoặc gỗ vên. Gỗ này thường được người dân lấy từ núi Ông Tám và núi khu vực vùng Bắc Đảo.
Thùng muối mắm có kích thước không nhỏ. Chiều cao của thùng giao động từ 2m đến 4m, đường kính từ 1,5m đến 3m. Mỗi thùng phải được niềng bằng 6 đến 8 sợi đai, mỗi sợi được quấn bằng 120 sợi song mây. Một thùng gỗ dùng có kích thước thế này sẽ chứa được từ 6 – 8 tấn cá tùy theo kích thước của thùng.
Muối và cá sẽ được ủ chượp liên tục trong vòng 12 tháng đến 15 tháng trong thùng. Tùy theo loại mà người ta sẽ cho ra thứ nước mắm có chất lượng khác nhau. Tuy nhiên, bằng phương thức tự nhiên, trong khoảng thời gian này mà người ta có thể lấy được loại nước mắm có 42 độ đạm.
Tham quan nhà thùng nước mắm tại đảo ngọc
Hiện nay, hầu hết trong các tour du lịch Phú Quốc đều có tham quan nhà thùng nước mắm. Kể cả khi đi tự túc, bạn có thể đến đây để khám phá cũng như tìm hiểu những nhà thùng. Một vài nhà thùng nổi bật cho bạn tham quan gồm:
– Nhà thùng nước mắm Phú Quốc Nam Ngư, địa chỉ: tổ 1, ấp Suối Đá, xã Dương Tơ, huyện Phú Quốc
– Nhà thùng nước mắm Hưng Thịnh, địa chỉ: đường 30 tháng 4 – thị trấn Dương Đông – huyện Phú Quốc.
– Nhà thùng nước mắm Thịnh Phát, địa chỉ: đường 30 – khu phố 1 – thị trấn Dương Đông – huyện Phú Quốc.
– Nhà thùng nước mắm Khải Hoàn, địa chỉ: đường Hùng Vương – thị trấn Dương Đông – huyện Phú Quốc.
– Nhà thùng sản xuất nước mắm Red Boat, địa chỉ: thị trấn Dương Đông – huyện Phú Quốc.
Hầu hết các nhà thùng này đều mở cửa tham quan miễn phí. Bạn chỉ cần mở ví khi muốn mua nước mắm về làm quà lưu niệm thôi. Thời gian tham quan thường từ 8h00 – 17h00 các ngày trong tuần.
Tìm hiểu thêm về các thương hiệu nước mắm Phú Quốc đang được ưa thích nhất tại https://nuocmamphuquoc.asia/
Có gì thú vị khi tham quan nhà thùng?
Tại các nhà thùng, bạn sẽ được nhân viên hoặc người trong cơ sở sản xuất giới thiệu về quy trình làm nước mắm. Ít ai ngờ được những giọt nước mắm nhỏ bé trên mâm cơm hằng ngày lại trải qua một quá trình sản xuất tỉ mỉ như vậy.
Không chỉ thế, quy mô sản xuất nước mắm bởi các nhà thùng cũng khiến bạn trầm trồ. Bạn có thể sẽ choáng ngợp bởi hàng chục, thậm chí đến hàng trăm thùng nước mắm trong một không gian rộng lớn. Đặc biệt, khi đến đây, bạn sẽ được cảm nhận một hương thơm đặc trưng của làng nghề làm mắm nơi đây. Chắc rằng bạn sẽ khó lòng quên được cảm giác đắm chìm trong mùi hương này.
Mua gì tại các nhà thùng nước mắm Phú Quốc
Có thể nhiều bạn sẽ thấy buồn cười khi được đặt câu hỏi này. Đến nhà thùng nước mắm, không mua mắm thì mua gì? Thực tế, bạn có thể sắm được vài món hay ho khi loanh quanh ở khu vực nhà thùng. Bạn có thể mua ngay các món đặc sản của đảo ngọc tại đây thay vì bạn rong ruổi đến những cửa hàng hoặc các khu chợ . Những món này thường là khô, rượu, hải sâm, hải mã hoặc hải long. Ngoài ra, bạn có thể mua những đồ trang sức được làm bằng ngọc trai hay những vỏ ốc, vỏ sò nữa.
Với những thông tin trên, hi vọng bạn sẽ tận hưởng chuyến đi của mình tới Phú Quốc một cách trọn vẹn nhất. Đừng quên mua chút nước mắm về làm quà cho người thân nhé!